Nhận gia công sản phẩm có được sử dụng nguyên liệu còn thừa không?

2.1. Khái niệm gia công và Hợp đồng gia công:

Theo Luật thương mại năm 2005 quy định về gia công như sau: Gia công trong thương mại là hoạt động thương mại, theo đó bên nhận gia công sử dụng một phần hoặc toàn bộ nguyên liệu, vật liệu của bên đặt gia công để thực hiện một hoặc nhiều công đoạn trong quá trình sản xuất theo yêu cầu của bên đặt gia công để hưởng thù lao.

Hợp đồng gia công là sự thoả thuận giữa các bên, theo đó bên nhận gia công thực hiện một công việc để tạo ra sản phẩm theo yêu cầu của bên đặt gia công, bên đặt gia công nhận sản phẩm và trả tiền công.

Hợp đồng gia công phải được lập thành văn bản hoặc bằng hình thức khác có giá trị pháp lý tương đương theo quy định của Luật thương mại và phải tối thiểu bao gồm các điều khoản sau:

– Tên, địa chỉ của các bên ký hợp đồng và bên gia công trực tiếp.

– Tên, số lượng sản phẩm gia công.

– Giá gia công.

– Thời hạn thanh toán và phương thức thanh toán.

–  Danh mục, số lượng, trị giá nguyên liệu, phụ liệu, vật tư nhập khẩu và nguyên liệu, phụ liệu, vật tư sản xuất trong nước (nếu có) để gia công; định mức sử dụng nguyên liệu, phụ liệu, vật tư; định mức vật tư tiêu hao và tỷ lệ hao hụt nguyên liệu trong gia công.

– Danh mục và trị giá máy móc, thiết bị cho thuê, cho mượn hoặc tặng cho để phục vụ gia công (nếu có).

– Biện pháp xử lý phế liệu, phế thải, phế phẩm và nguyên tắc xử lý máy móc, thiết bị thuê, mượn, nguyên liệu, phụ liệu, vật tư dư thừa sau khi kết thúc hợp đồng gia công.

– Địa điểm và thời gian giao hàng.

– Nhãn hiệu hàng hóa và tên gọi xuất xứ hàng hóa.

– Thời hạn hiệu lực của hợp đồng.

2.2. Nghĩa vụ của bên nhận gia công:

Theo Điều 546 Bộ luật dân sự năm 2015 quy định một số nghĩa vụ của bên nhận gia công như sau:

– Bảo quản nguyên vật liệu do bên đặt gia công cung cấp.

– Báo cho bên đặt gia công biết để đổi nguyên vật liệu khác, nếu nguyên vật liệu không bảo đảm chất lượng; từ chối thực hiện gia công, nếu biết hoặc phải biết việc sử dụng nguyên vật liệu có thể tạo ra sản phẩm nguy hại cho xã hội.

– Giao sản phẩm cho bên đặt gia công đúng số lượng, chất lượng, phương thức, thời hạn và địa điểm đã thỏa thuận.

– Giữ bí mật thông tin về quy trình gia công và sản phẩm tạo ra.

– Chịu trách nhiệm về chất lượng sản phẩm, trừ trường hợp sản phẩm không bảo đảm chất lượng do nguyên vật liệu mà bên đặt gia công cung cấp hoặc do sự chỉ dẫn không hợp lý của bên đặt gia công.

– Hoàn trả nguyên vật liệu còn lại cho bên đặt gia công sau khi hoàn thành hợp đồng.

Nghĩa vụ bảo quản

Nghĩa vụ của bên nhận gia công là bảo quản nguyên vật liệu do bên đặt gia công cung cấp, phương thức do các bên thỏa thuận, nếu không thỏa thuận về phương thức thì việc bảo quản nguyên vật liệu phải bảo đảm công dụng, tính chất của nguyên vật liệu để tạo thành phẩm.

Nghĩa vụ bảo quản là nghĩa vụ cơ bản đặt ra đối với bên nhận gia công. Sản phẩm có đạt tiêu chuẩn, chất lượng như cam kết hay không phụ thuộc vào chất lượng nguyên vật liệu.

Nghĩa vụ thông báo

Về nguyên tắc, nguyên vật liệu tốt sẽ tạo ra sản phẩm chất lượng, do đó nếu nguyên liệu không đảm bảo chất lượng như hai bên đã cam kết, sẽ ảnh hưởng đến giá trị công dụng của sản phẩm. Do vậy, khi tiếp nhận nguyên liệu không đảm bảo hoặc có khả năng gây hại cho xã hội thì bên nhận gia công phải thông báo cho bên đặt gia công để đổi nguyên vật liệu khác.

Ví dụ: A là doanh nghiệp chuyên sản xuất chất nổ được Nhà nước cho phép, sản phẩm là thuốc nổ phục vụ việc khai thác khoáng sản. A nhận nguyên vật liệu là ngòi nổ của B là bên đặt gia công cung cấp. Trong quá trình sản xuất, A phát hiện chất lượng của ngòi nổ không đảm bảo, dẫn nhiệt quá nhanh, A phải thông báo cho B về tình trạng của nguyên vật liệu.

Nghĩa vụ giao sản phẩm

Trong hợp đồng gia công, khi bên nhận gia công đã hoàn thành sản phẩm, thì có nghĩa vụ giao sản phẩm đó cho bên đặt gia công, bên nhận gia công phải giao đúng địa điểm, nếu không có thỏa thuận thì địa điểm sẽ là trụ sở (pháp nhân), nơi cư trú của bên đặt gia công.

Sản phẩm gia công phải được chuyển giao đúng số lượng, chất lượng như thỏa thuận

Nghĩa vụ giữ bí mật

Bên nhận gia công phải giữ bí mật về quy trình gia công và sản phẩm tạo ra

Nghĩa vụ đảm bảo chất lượng

Bên nhận gia công phải đảm bảo chất lượng sản phẩm như thỏa thuận, tuy nhiên nếu bên đặt gia công cung cấp nguyên vật liệu gia công mà chất lượng không đảm bảo thì bên đặt gia công phải hoàn toàn chịu trách nhiệm về chất lượng.

Nghĩa vụ hoàn trả nguyên vật liệu

Trong trường hợp nguyên vật liệu còn thừa do bên đặt gia công giao quá số lượng hoặc do bên nhận gia công tiết kiệm được thì bên nhận gia công có nghĩa vụ hoàn trả sau khi đã hoàn thành sản phẩm.

Như vậy, bên nhận gia công không được sử dụng nguyên vật liệu còn thừa mà phải hoàn trả cho bên đặt gia công.